«سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی و بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی» درروزهای اوّل ودوم آبان ۱۴۰۲ و با حضور شماری از پژوهشگران از کشورهای ایران، پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق و به همت دانشگاه حکیم سبزواری برگزار می شود. در این همایش دو روزه، که از زمان ثبت روز اوّل آبان در تقویم ملی کشور به عنوان « روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی»( پدر نثرفارسی) حال و هوای بین المللی یافته است پس از یازده دور برگزاری به صورت ملّی و از دوازدهمین دوره در آبان ۱۴۰۱ به صورت بین المللی برگزار می شود و با عنوان فرعی « بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملّی» به موضوع بسیار ضروری و مهم «هویت» که به سان شناسنامه ملی ماست می پردازد؛ موضوعی که متاسفانه در روزگار ما بسیار کمرنگ شده و رشد و بالندگی جامعه معاصر به ویژه نسل جوان بدان سخت نیازمنداست. این موضوعی است که دبیر همایش سیزدهم بزرگداشت پدر نثر فارسی در گفتگو با روابط عمومی دانشگاه به آن اشاره کرد و بر بایستگی های پیوند ادب فارسی به ویژه نثر فارسی با هویت ملّی به ویژه درراستای ارتقای فرهنگی جامعه تاکید کرد و گفت اساساً هدف از بزرگداشت این گونه نویسندگان تاثیرگذار در فرایندهای فکری و فرهنگی جامعه، پرداختن به عناصر و مفاهیم فرهنگی جامعه است.
مهیار علوی مقدم افزود برنامه های این همایش از بعداز ظهر ۳۰ مهر در نشست دیدار و گفتگوی اهل هنر و نمایش وسینما با یکی از کارگردانان و نمایش نامه نویسان برجسته و مطرح ملی، دکتر قطب الدین صادقی، آغاز می شود و در پی آن، کارگاه دراماتورژی« رویکردهای نوین در طراحی صحنه توسط دکتر میثم زندی که نویسنده و کارگردان حوزة نمایش است پی گرفته می شود. به صدا درآمدن « زنگ بیهقی» در مدارس برگزیده سبزوار، درساعت ۷٫۳۰ صبح، آغاز گر برنامه های اوّل آبان خواهد بود. دبیر همایش افزود مراسم افتتاحیه همایش سیزدهم، درروز اوّل آبان از ساعت ۸٫۳۰ صبح در تالار استاد شریعتی دانشگاه حکیم برگزار می شود و در این مراسم پیام دکترزلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دانشگاه قرائت خواهدشد. دکتر محمد جعفر یاحقی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان وادب فارسی و رییس انجمن ترویج زبان وادب فارسی ایران( شعبه خراسان)، دکتر محمود شالویی، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و دکتر سید مجید امامی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، از جمله سخنرانان افتتاحیه این همایش هستند. علوی مقدم افزود برگزاری آیین نامه اسب چوبی، اهدای نشان عالی سربداران و خوانش شعر توسسط دو شعر بلند آوازه افغانستان، نجیب بارور و دکتر عبدالغفور آرزو، ازجمله دیگر برنامه های این مراسم است. در پایان این مراسم، موزه نثر فارسی به طراحی و اجرای دکتر علی صادقی منش که برای نخستین باربرپا می شود افتتاح خواهدشد. دبیر سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت پدر نثر فارسی، در گفتگو با خبرنگار ما افزود در این همایش دو روزه، شش کارگاه پژوهشی درزمینه های پیوند نثر کلاسیک فارسی و نثرهای پهلوی و اوستایی با هویت ملّی، جنبه های دراماتیک و نمایشی نثرفارسی، مطالعات حقوقی نثرفارسی، آشنایی با نسخه های خطی تاریخ بیهقی و جایگاه موزه نثرفارسی در پیوند باهویت ملی، توسط استادان بارز و برجسته ای مانند دکتر محمد جعفر یاحقی، دکتر محمود جعفری دهقی، پروفسور سید حسن امین، دکتر قطب الدین صادقی، استاد مهدی سیدی و دکتر علی صادقی منش ونیز ۲۰ سخنرانی در چهار نشست تخصصی توسط پژوهشگرانی از ایران، پاکستان، افغانستان، ارمنستان، عراق و اقلیم کردستان عراق برگزار خواهدشد. علوی مقدم در پایان افزود، انجمن ترویج زبان وادب فارسی ایران، انجمن ایران شناسی ایران، انجمن علمی استادان زبان و ادب فارسی، انجمن ایرانی تاریخ که از جمله انجمن های معتبر وزار ت علوم هستند و نیز بنیاد فرهنگی زنده یاد دکتر علوی مقدم، اداره فرهنگ وارشاداسلامی، مدیریت شهری سبزوار و استان خراسان رضوی از جمله پشتیبنان علمی و معنوی این گردهمایی بین المللی نثر پژوهان هستند.
یکی از برنامه‌های ویژۀ این همایش بین‌المللی، افتتاح موزۀ نثر فارسی است. در همین رابطه با علی صادقی منش، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، طراح و مجری این موزه به گفت‌وگو نشستیم. در رابطه با این موزه و چرایی ایجاد آن وی گفت: موزۀ نثر فارسی، نخستین موزه در دنیاست که با تمرکز بر موضوع نثر فارسی ایجاد شده است و با تبیین تاریخ تطور نثر فارسی، اهمیت، جایگاه و وسعت تأثیرگذاری آن بر هویت ایرانی را تبیین می‌کند. در میان عموم مردم، ادبیات با شعر شناخته می شود؛ در حالی که نثر می تواند هم پایه و گاه فراتر از نظم ارزش ادبی داشته باشد. بازشناخت این ارزش و تشویق عموم برای ورود به دنیای نثر، از سویی، مقدمات آشنایی مردم با هویت ایرانی را فراهم می سازد و از سویی به سبب کثرت واقع گرایی در نثر، به نسبت نظم، واقع‌گرایی و توجّه به آن‌چه هست را میان مردم تقویت می‌کند. صادقی منش دربارۀ ساختار این موزه گفت: طرح اولیۀ این موزه به صورت یک راهرو و مشابه تونل زمان ارائه شد که کوشیدیم این طرح را با توجه به امکانات دانشگاه، تا حد ممکن اجرایی کنیم. در این راهرو، بازدید در گام اوّل از دورۀ هخامنشیان آغاز می شود و گام به گام، دوره های تاریخی و تطور نثر در این دوره ها تبیین می شود. مخاطب پس از آشنایی کلی با آثار پدید آمده به زبان های اوستایی و پهلوی ـ به عنوان زبان‌های مادر زبان فارسی ـ وارد دوره‌های پسین می شود و تا دورۀ معاصر، از یک سو با متن نثر (شامل کتاب ها و توضیحاتی در قالب پوستر از سبک هر دوره) آشنا می شود و از دیگر سو با فرامتن (شامل اشیائی تاریخی و ارزشمند از زندگی در هر دورۀ تاریخی و پرچم ها و…) آشنا می‌شود؛ بنابراین این، موزه دوسوی متن و فرامتن تاریخی نثر را به نمایش می گذارد.» طراح و ایده پرداز موزۀ نثر فارسی دربارۀ جایگاه این موزه در دانشگاه گفت: موزه‌های دانشگاهی یکی از اولویت های چشم‌انداز وزارت علوم هستند. موزه به مثابۀ مکانی برای تاریخمند کردن انسان، یگانه جایگاهی است که علم و هویت را با روایتی نظام‌مند و مفرح به مخاطبان القا می‌کند. این موزه به عنوان اولین در نوع خودش، می‌تواند به تثبیت جایگاه سبزوار به عنوان پایتخت نثر فارسی، بینجامد. البته اگر شرایطی فراهم می شد که این موزه با یک معماری ژرف و زمینی در میانۀ دانشگاه و شهر ایجاد شود، نه تنها دانشجویان از آن بهره می بردند که بازدید گردشگران از آن تسهیل می شد؛ ساخت چنین موزه ای با دو در از داخل و بیرون دانشگاه، فضایی مناسب برای هویت بخشی به شهر و تعامل افزون تر دانشگاه با عموم مردم ایجاد می کرد. البته با همیاری مسئولان دانشگاه و شهرستان پیگیر این مورد نیز خواهیم بود. تا همین جای کار نیز به گمانم همراهی مسئولان دانشگاه، به ویژه معاونت محترم پژوهش و فناوری، ارزشمند و ستودنی است؛ بر خود لازم می‌دانم از دکتر مهیار علوی مقدم به سبب همراهی بی دریغ ایشان در تألیف پوسترهای زندگی‌نامه‌ای و سبکی موزه، از دکتر محمودرضا سلیمانی به سبب همراهی در اجرا، از آقای سیدعلی میرمعزی به سبب امانت کریمانۀ اشیاء ارزشمند تاریخی به صورت ویژه سپاسگزاری کنم. همچنین همراهی های انجمن ایران شناسی ایران به مدیریت دکتر محمود جعفری دهقی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران شعبه خراسان با میدان داری دکتر محمد جعفر یاحقی در پشتیبانی علمی از این موزه را قدردانیم. این موزه یکم آبان با حضور نثرپژوهان برجستۀ کشور افتتاح خواهد شد.
