در سال ۱۳۷۶ عدهای از استادان زبان و ادبیات فارسی کشور درصدد برآمدند به منظور تقویت فعالیتهای آموزشی و پژوهشی زبان و ادبیات فارسی و تحکیم روابط علمی و پژوهشی بین استادان و محققانی که به گونهای با این رشته سروکار دارند، انجمنی را به نام «انجمن علمی استادان زبان و ادبیات فارسی» تأسیس کنند[۱] (نام این افراد در بخش تاریخچه انجمن آمده است). این گروه پس از تهیه اساسنامه و پی گیری مراحل اداری، نهایتاً موفق شدند انجمن مذکور را در جلسه مورخ ۱۹/۵/۱۳۷۷ در کمیسیون انجمنهای علمی ایران به تصویب برسانند و مجوز تأسیس آن را طی نامه شماره ۲۱۹۴/۳ مورخ ۲/۶/۱۳۷۷ دریافت دارند.
از مهمترین اهداف و وظایف انجمن، ایجاد و تحکیم ارتباطات علمی ملیوبینالمللی، همکاری با نهادهای علمی پژوهشی، بازنگری طرحها و برنامه های آموزشی و پژوهشی، ترغیب پژوهشگران، تجلیل از استادان و محققان، ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی، برگزاری همایشهای علمی و بین المللی، و انتشار کتب و نشریات در حوزه زبان و ادبیات فارسی است.
گفتنی است که مطابق اساسنامه، فعلاً«کلیه اعضای هیأت علمی آموزشی و پژوهشی بازنشسته یا شاغل در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی گروههای زبان و ادبیات [فارسی] می توانند به عضویت پیوسته انجمن درآیند»، و کسانی که با مدرک دکتری زبان ادبیات و ادبیات فارسی، در هر رشتهای از مراکز آموزش عالی، به تدریس اشتغال دارند، یا با مدرک دکتری غیر زبان وادبیات فارسی در گروههای زبان و ادبیات فارسی تدریس می کنند، می توانند به عضویت وابسته انجمن در آیند؛ و شخصیتهای ایرانی و خارجی نیز که مقام علمی آنان در زمینه های آموزشی و پژوهشی زبان و ادبیات فارسی محرز باشد، می توانند به عضویت افتخاری انجمن درآیند.
بدین وسیله از کلیه علاقهمندان به زبان و ادبیات فارسی در سراسر جهان دعوت می شود به منظور توسعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی و عمق بخشیدن به فعالیتهای آموزشی و تحقیقاتی زبان و ادبیات فارسی با انجمن همکاری کنند